29 nov 2018

Experten aan het woord: Andrea Cinel

Andrea Cinel over het werk van Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat

Vanaf 16 december loopt de tentoonstelling When She Spoke van Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat in de Brakke Grond. Voor deze tentoonstelling maken de kunstenaars nieuw werk en tonen ze een selectie uit recente video-installaties.

de Experten

In het kader van de expositie vroegen we drie experten naar de klik met het werk van Sirah Foighel Brutmann en Efrat en naar het scharniermoment om de kunstenaars op te nemen in hun programma

#2 Andrea Cinel, curator bij Argos, Centrum voor Kunst en Media

Het is ondertussen weer vier jaar geleden dat het Brusselse Argos, Centrum voor Kunst en Media een overzicht toonde van het eveneens Brusselse kunstenaarscollectief Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat. Andrea Cinel, curator, etaleerde naast bewegend beeld ook vier fotografische werken uit het archief van de grootmoeder van Foighel Brutmann. “De grootmoeder van Sirah toonde in een plaatselijke filmzaal in Duitsland een advertentie van haar jassenwinkel, het was kort na de tweede wereldoorlog, films diende hoofdzakelijk om het volk over de nieuwe ideologie te informeren. Sirah vond deze handgeschilderde glazen slides die haar grootmoeder moet gebruikt hebben als reclame. Ze onderzochten alle aspecten. Zeigt was in die zin een poging om zich in te leven in een ervaring uit het verleden via een proces.  Vervolgens hebben ze geëxperimenteerd met licht, en een 16mm projector. Ze printten uiteindelijk het sluiten van het licht, de allerlaatste flits doorheen de projector, op glasplaten."

Dat ze enkel met een klein visueel aandeel van het glaswerk aan de haal gingen typeert Foighel Brutmann en Efrat. “Ze wegen elke beslissing af, alles staat ter discussie, omdat ze met twee zijn. De lengte van een film, het medium of de inhoud komt er nooit zomaar. Het gaat bij hun eigenlijk steeds over een verandering op schaal, verder zelfs, een herwerking van het medium. Ze leggen geen beslag op materialiteit van het medium maar doen wel een suggestie.” Hierin speelt ook de performatieve aard van beelden een rol. Het zijn niet de grote gestures maar de minimale handelingen die een bewustzijn met zich meebrengen. “In Printed Matter bewegen handen, heel subtiel, en in Journal dwepen ze met lichaamstaal, hoe je eigenlijk constant in interactie staat met de ruimte waarin je je begeeft.”

Die interactie kunnen we ook terugzien in het werk Orientation (ref. Interview Wytske Visser), één van de drie werken uit de Gathering Series. Foighel Brutmann en Efrat buigen zich over de betekenis van een monument en wat dat monument kan betekenen voor haar omgeving. “Het is een kritische reflectie. Een sculptuur van architect Dani Karavan is nauwelijks een bouwwerk: het vertelt ons iets over urbanisme, het biedt een nieuwe hoek. Hoe relateer je aan een object? Waar staat het voor?” “Hoewel Sirah en Eitan steeds in samenwerking met anderen naar een resultaat werken, open voor nieuwe input, hebben ze een heel duidelijk idee over waar ze naartoe willen. Ze zijn geen controle freaks, integendeel, ze zijn erg charmant. Overproduceren doen ze niet. Ze werken met precisie en zorg. Ze benaderen moving image op een reflectieve manier, wat perfect past in het straatje van Argos.”

“Eigenlijk werken we binnen Argos altijd tussen praktijken in. Ooit distribueerden we louter audiovisuele werken, artist films en video maar we zijn gegroeid – dat zie je ook in de films van Eitan en Sirah – naar een ruimte voor moving image waar het perfomatieve, reflectieve en vooral het maatschappelijke hoekstenen zijn voor een geëngageerde programmering. En dan is er ook het multi-disciplinaire aspect, zoals we net beschreven. Moving image wordt ook wel eens bestempeld als experimenteel. Hetgeen beweegt tussen future fiction en documentaire gerelateerd aan televisie. Je kan het niet eens in een hokje plaatsen. Deze artiesten, die werken met moving image en visueel iets willen bijdragen, bijna op een essayistische manier, zich vergemakken van een statement en discursief te werk gaan, dat zijn de artiesten waarmee Argos werkt. Het is bijna een traditie. En plus, thematisch en esthetisch bekeken, passen Sirah en Eitan perfect bij ons.”

Van het nieuwe werk When She Spoke dat Foighel Brutmann en Efrat voor de tentoonstelling – met gelijknamige titel – hebben gecreeërd weet Cinel nog heel weinig. “Ze vertelden dat ze met iets nieuws bezig waren.” “Ik ben altijd wel ergens betrokken, nu eens door een gesprek, dan weer als coproducent. Ze bestaan in het archief van Argos en dat is hopen we zo te houden. Voor de huidige tentoonstelling in Argos, Histories of a Picture to Come, treden ze trouwens terug op de voorgrond. We tonen Journal, deze keer als een single-channel installatie en met twee foto’s. Ik weet dat ze druk bezig zijn, maar we blijven in contact.”