In het kader van 40 jaar de Brakke Grond presenteren we het komend seizoen een serie portretten van bekende kunstenaars die een persoonlijke relatie met ons hebben.
Via deze Kroongetuigen komt het verhaal van vier decennia Vlaams Cultuurhuis in hartje Amsterdam tot leven, in de vorm van videoportretten en tekstverhalen. Het jubileumjaar wordt afgesloten in mei 2022, waar tijdens een feestelijk weekend een speciale uitgave verschijnt met alle interviews. Kroongetuigen is een samenwerking tussen de Brakke Grond en De Zendelingen.
Aflevering twee: Miet Warlop.
Door Fred Libert
---
"De Nederlandse toeschouwers zijn vaak duidelijker en assertiever dan de Belgische. Als ze het kut vinden, zullen ze het ook gewoon zeggen."
Het beweegt, zingt en ontploft bij Miet Warlop. De Vlaamse beeldend kunstenaar en choreograaf staat voor sterk visueel werk, dat ratelt, tolt en rolt. Met haar niet-talige oeuvre gooit ze internationaal hoge ogen, onder meer in Nederland. "Ik heb het gevoel dat er in Nederland een soort cross-over is bij programmeurs die we in België minder kennen".
Miet Warlop (1978°) trad op een atypische manier de theaterwereld binnen. Wanneer ze in 2004 afstudeert als beeldend kunstenaar aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) in Gent, maakt ze bij haar eindwerk een theaterstuk. De voorstelling Huilend Hert / Aangeschoten Wild wordt enthousiast onthaald: Warlop krijgt als jonge maker meteen een werkbeurs bij kunstencentrum Campo in Gent. De beurs geeft haar de tijd om twee jaar te zoeken naar haar eigen beeldtaal en de basis te leggen van haar kenmerkende signatuur. Die karakteriseert zich door een nadruk op het visuele: ze maakt meestal niet-talige performances waarin ze zelf ook meespeelt. De beelden die Warlop schept, spreken tot de verbeelding. Wandelende tafels, zwevende oogballen, explosies en krachtige livemuziek zorgen nu eens voor een unheimliche sfeer, dan weer voor een complete rush. Met verschillende producties toerde ze over de hele wereld. Zo ook in Nederland, waar ze al vanaf haar prille theaterwerk een graag geziene gast is.
"Een van de eerste plekken waar ik mijn werk kon tonen, was de Brakke Grond," vertelt Miet Warlop in LaVallée, haar atelier in Molenbeek. Haar debuut in de Brakke Grond maakte ze met Grote Hoop / Berg. Ze koos bij deze voorstelling voor een niet-frontaal publiek. "Het was interessant dat de mensen rondom mij konden staan", vertelt Warlop. "Zo werden ze eerder een soort getuige, in plaats van toeschouwer. Ik kon hun reacties dan van dichtbij bekijken. Ook later bleek het nooit een issue als ik de opstelling in de Brakke Grond wat anders wilde dan de klassieke theaterzaal. Hun grote zaal is een voorbeeld van hoe huizen hun zaal zouden moeten aanpakken. Je kan er vrij denken over publieksopstelling en hoe je de ruimte naar je hand zet." Al snel bleek dat Warlops voorstellingen aansloegen in Amsterdam. Geen evidentie, want haar werk is niet onder één noemer te plaatsen. "Ik ben heel visueel in wat ik maak. Ik zoek beelden bij mijn innerlijke vragen en zal mezelf nooit herleiden tot een enkele vorm."
Miet Warlop heeft ook heel wat leuke anekdotes van toen ze in de Brakke Grond optrad. "Tijdens het repeteren van Grote Hoop / Berg ontdekten we dat er nog een plank tekort was. Niet zo ver van de Brakke Grond was er een houtzagerij, net achter de Wallen, en ik besloot er zelf even om te gaan. Toen ik terugkeerde met de plank, viel die wat zwaarder uit dan gedacht. Ik wou kort uitrusten en zette hem tegen een muur. Al snel dook er een kwade vrouw op naast mij. De plank stond blijkbaar voor het raam van een bordeel. En ik had niks door!" [lacht] Ook punkcafé De Diepte bezorgde haar in die eerste jaren mooie herinneringen. "We dansten er na elke voorstelling tot het ochtendgloren, tot het plotseling ophield te bestaan."
Na de Brakke Grond openden zich ook andere Nederlandse huizen voor Miet Warlop. Doorheen de jaren trok ze naar Groningen, Leeuwarden, Rotterdam… Een lange lijst. "Ik heb het gevoel dat er in Nederland een soort cross-over is bij programmeurs die we in België minder kennen" merkt ze op. "Mijn voorstelling Ghost Writer and the Broken Hand Break werd in 2019 bijvoorbeeld geprogrammeerd door Jonathan Offereins op Welcome to The Village in Leeuwarden, wat vooral een muziekfestival is. Theater en muziek vermengen op festivals, dat is interessant, dat zien we in België niet zo vaak." Ook elders in Nederland durven programmeurs volgens Warlop vernieuwende artistieke keuzes te maken. "Zo’n personen moeten theaterhuizen goed vasthouden en kansen geven. Ze zijn heel ambitieus, durven groot denken en risico’s nemen. Ze brengen leven."
Nederland apprecieert Miet Warlop, maar dat geldt omgekeerd dus ook. "De Nederlandse toeschouwers zijn vaak duidelijker en assertiever dan de Belgische. Als ze het kut vinden, zullen ze het ook gewoon zeggen. Daar hou ik wel van." Warlop gaat ook graag in gesprek met Nederlandse kunstenaars. "De confrontatie tussen het Vlaamse en Nederlandse systeem kan tot interessante gesprekken leiden. We hebben allemaal al te kampen gehad met een vermindering in cultuursubsidies. We kunnen daarover van gedachten wisselen, elkaar bevragen en andere inzichten geven.”
Warlop ziet een verrijking in de wisselwerking tussen België en Nederland. Ze vindt het dan ook belangrijk dat Belgische makers blijven geprogrammeerd worden in Nederland. de Brakke Grond kan daar volgens haar een voortrekker in zijn. "Zo’n huis zorgt ervoor dat je als Vlaamse kunstenaar connecties kan maken ter plekke, in plaats van dat je gewoon een andere cultuur introduceert." Door de jaren heen bouwde ze een band op met vele medewerkers van de Brakke Grond. "Oud-directeurs Piet Menu en Leen Laconte, oud-programmator Tom Rummens… Ik kende ze ook via andere wegen," herinnert Warlop zich. "Zo was de costumière waar ik vaak mee samenwerkte net als Piet Menu afkomstig uit Poperinge en zat Tom Rummens ook in het tweejarige programma van Campo."
In september 2021 mag Miet Warlop opnieuw de scène van de Brakke Grond op met After All Springville. De voorstelling keert zo terug na een lange tijd. "Twaalf jaar geleden stond Springville hier ook al geprogrammeerd. Ik was toen op een ander moment in mijn leven. Het is fijn dat ik nu zowel mijn persoonlijke evolutie, als die van de voorstelling kan tonen. Destijds was ik me nog niet helemaal bewust van waar mijn werk naartoe zou evolueren en welke veranderingen ik zelf zou ondergaan. Soms was ik gewoon rebels om rebels te zijn, grof zonder nadenken. Ik bracht mezelf bij het creëren vaak tot een klif, maar is dat gezond? Vandaag weet ik beter wat ik doe. Het lukt om met meer rust het maakproces aan te gaan. Ik ben ook op een punt gekomen waarop ik niet altijd zelf in mijn werk hoef mee te spelen, zingen of dansen, maar het vertrouwen heb om er als een toeschouwer voor te zitten. Vergis je niet, ik blijf onrustig genoeg." [lacht]