25 jan 2021

Beyond the Black Box anno 2021 - "Onvoorspelbaarheid is troef"

In gesprek met Robbert&Frank Frank&Robbert

Robbert&Frank Frank&Robbert, ze worden nooit individueel vernoemd en altijd in circulaire volgorde. De spelende makers vormen een onlosmakelijk duo. Hun kleurrijk oeuvre bestaat uit performances, video’s, installaties en gadgets.

Stempelmakers in een afgelegen straatje in Azië brachten hen ooit op het idee om hun namen in allerlei materialen tot uiting te laten komen. Zo vereeuwigden ze bijvoorbeeld hun eigen initialen in vijzen (schroefkoppen). Het merk Robbert&Frank Frank&Robbert was geboren. Het is meteen een goed voorbeeld van wat hen kenmerkt als creatieve entiteit. Alles ontstaat toevallig, organisch en in samenwerking.

Door Joelie Stork

---

Hoe zouden jullie jezelf als makers omschrijven?

“We maken graag dingen met onze handen. We zijn vooral doeners, niet alleen denkers. En we geloven in de kracht van het toeval. Zo ontstaan veel dingen vaak op een speelse wijze. Daardoor kom je al gauw terecht bij kunstwerken of objecten die naast hun autonome beeldende kracht ook performatief geactiveerd kunnen worden. Meestal gaan we die objecten dan in het atelier of op straat gebruiken in allerhande manieren tot we vastlopen. En dan moet het werk even stilgelegd worden. Die rust hebben we nodig. Rust brengt vaak nieuwe ideetjes die we na een tijdje dan gaan uitwerken in een volgende research en development fase. Onvoorspelbaarheid is troef. Een toeval komt op je pad en dat leidt tot iets anders.”

“Wat makkelijk is voor ons, is dat we niet aan één metier gebonden zijn. Als we vastlopen in theater, dan laten we dat even los en dan doen we een project waarbij we wat meer met toegepaste kunst bezig zijn. Of dan gaan we een paar weken in ons atelier met keramiek werken. We kunnen altijd een beetjes ‘springen’ tussen onze activiteiten. En dat wil ook zeggen dat het één het ander beïnvloedt. Soms kunnen we een betere theatervoorstelling maken doordat we even met beton gieten bezig zijn geweest.”

Beyond the Black Box vindt nu online plaats, wat stond er van jullie op de offline versie gepland?

“Het hele idee dat wij wilden gaan proberen op Beyond the Black Box was een prototype van een nieuwe performance: het is een oefening om Virtual Reality te combineren met een hele reeks analoge ervaringen. Het contrast tussen enerzijds afgesloten zitten in een andere dimensie en anderzijds heel intiem met iemand in contact treden via een soort tête-à-tête leek ons zeer sterk. Dat idee ging natuurlijk helemaal verloren toen door corona het intieme fysieke een risico vormde. Op de lange termijn willen we deze ideeën verder uitwerken maar voor de online editie van Beyond the Black Box hebben we nu wel even onze focus verlegd.”

Ik denk dat ons geheim is dat als er een ‘opportunity’ is, dat wij daar op durven ingaan. Ook al komt die opportunity voort uit een crisis of een pandemie.

Robbert&Frank Frank&Robbert

Wat ga je nu laten zien in de online versie?

“Wat we nu gaan doen, is ook weer toevallig en organisch ontstaan. Want toen de eerste lockdown in maart was gestart, hadden we een grote solotentoonstelling in België. Gelukkig is deze later verlengd tot december. En op de allerlaatste dag hadden wij eigenlijk spontaan bedacht dat we de tentoonstelling in één shot wilden gaan filmen. Gewoon om dit voor onszelf te documenteren.”

“We dachten toen, als we de tentoonstelling nou digitaal tonen via zoom en we gaan praten als sportjournalisten over de video, dan krijgen we iets leuk. Het wordt dus een soort digitale tour waarbij we de bezoekers van Beyond the Black Box een aantal werken in de digitale tentoonstelling uitleggen – terwijl de mensen thuis diezelfde kunstwerken in een mini-versie ook kunnen activeren. Hoe gaan we dit doen? Door de mensen enveloppes op te sturen met hierin alle elementen die nodig zijn om de kunstwerkjes tot leven te brengen.”

Aan de vele projecten te zien, lijkt ‘coronajaar’ 2020 voor jullie heel productief te zijn geweest. Wat is jullie geheim?

“We hebben zelf niet het gevoel dat we heel veel hebben gedaan. Veel dingen duren bij ons nogal lang in ontwikkeling. Veel dingen veranderen zo zachtjes aan van vorm. In het coronajaar hebben we wel geluk gehad dat lange projecten plots tot stand zijn gekomen. We hebben wel een aantal ‘motorekes’ die in beweging zijn en plots wordt dat dan een kunstwerk. Aan de andere kant zijn er ook dingen gebeurd die we niet hadden kunnen voorzien. Ik denk dat ons geheim is dat als er een ‘opportunity’ is, dat wij daar op durven ingaan. Ook al komt die opportunity voort uit een crisis of een pandemie.”

Wat hebben jullie van deze tijd geleerd?

“Enerzijds is het superinteressant dat je door nieuwe projecten op nieuwe sporen terecht komt, maar het is tegelijkertijd ook een struikelblok hebben we gemerkt en dat proberen we af te bouwen. Het komt omdat we nogal makkelijk te enthousiasmeren zijn. Het jaar 2021 wordt voor ons een monolithisch jaar. Een jaar waarin we hopelijk niet meer met vijfentwintig projecten naar buiten zullen komen, omdat we eindelijk onze tijd willen investeren in dat ene theaterstuk.”